Οι
Ναζί αποκαλούσαν τους Εβραίους «αρουραίους» και το Ιράν αποκαλεί τις
ΗΠΑ «Μεγάλο Σατανά». Άλλες συχνές τεχνικές είναι η επίκληση στο
συναίσθημα, η στοίχιση με τους πολλούς και η καταστροφολογία. Η
προπαγάνδα μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση απόψεων. Οι
στόχοι της προπαγάνδας μπορεί να διαφέρουν, όμως οι πιο συνηθισμένοι
είναι η διαμόρφωση απόψεων έτσι ώστε να υποστηρίξουμε έναν συγκεκριμένο
σκοπό ή πολιτικό υποψήφιο, ή να μας ωθήσει σε συγκεκριμένες
συμπεριφορές.
Ο
Φίλιπ Νάιτλι πίστευε ότι η δαιμονοποίηση του εχθρού στα δυτικά ΜΜΕ
ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια: ξέσπασμα κρίσης, δαιμονοποίηση του
αρχηγού του εχθρού, δαιμονοποίηση του πληθυσμού, διάπραξη και
δικαιολόγηση φρικαλεοτήτων.
Τώρα
που διάβασα τη βιβλιοθήκη μου, είδα ότι ένας από τους λόγους που δεν
μου αρέσουν ορισμένα μυθιστορήματα είναι ακριβώς η δαιμονοποίηση των
αντιπάλων. Είναι ένα φαινόμενο που μπορείς να παρατηρήσεις σε αρκετά
μυθιστορήματα, ταινίες, κόμικς – σε κάθε μορφή αφήγησης. Παρουσιάζουμε
τον εχθρό ως ανεπανόρθωτα κακό, διεστραμμένο, τρελό. Αναρωτιέσαι αν
είναι καν άνθρωπος. Αντιθέτως, ο καλός είναι τελείως καλός. Η Πίζα
εναντίον του Λιβόρνο, οι Γουέλφοι εναντίον των Γιβελίνων, οι Βόρειοι
εναντίον των Νότιων, οι φασίστες εναντίον των ανταρτών, η μαφία εναντίον
του κράτους, η κυβέρνηση εναντίον της δικαιοσύνης.
Όπλα στη φαρέτρα της δαιμονοποίησης:
- Εμείς δεν θέλουμε τον πόλεμο.
- Η άλλη πλευρά είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τον πόλεμο.
- Ο ηγέτης της αντίπαλης πλευράς είναι διαβολικός.
- Υπερασπιζόμαστε έναν ευγενή σκοπό, όχι ιδιαίτερα συμφέροντα.
- Ο εχθρός προκαλεί συνειδητά φρικαλεότητες, οι δικές μας αστοχίες είναι ακούσιες.
- Ο εχθρός χρησιμοποιεί μη εγκεκριμένα όπλα.
- Όσοι αμφισβητούν την προπαγάνδα μας είναι προδότες.
Ο
Ρωμαίος ανθύπατος Ιούλιος Καίσαρας παρουσίασε τις νικηφόρες εκστρατείες
του κατά των Γαλατών από το 58 έως το 51 π.Χ. ως «αμυντικό πόλεμο».
Υποτίθεται ότι ήταν οι Γαλάτες που επιτέθηκαν και ότι ο ίδιος είχε
προβλέψει αυτή την επίθεση και έπρεπε να την προλάβει. Στην έκθεση που
παρουσίασε στη ρωμαϊκή σύγκλητο, περιέγραψε τους παραπλανητικούς
ελιγμούς των εχθρών του.
Ο
αναγνώστης έχει κατανοήσει ορισμένα πράγματα και τακτικές, άλλωστε ούτε
ο χώρος ούτε ο τρόπος επιτρέπει παραπάνω μύηση στο θέμα!
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
