ΦΥΤΕΥΩΝΤΑΣ ΙΔΕΕΣ ΜΕΣΩ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

 

Η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως… Η επανάληψη προσδίδει σε ένα οποιοδήποτε έργο ή μια ιδέα, ενότητα, συνοχή και έμφαση, δημιουργεί όμως συχνά μονοτονία και έλλειψη ενδιαφέροντος. Γι’ αυτό, η επανάληψη πρέπει να γίνεται προσεκτικά, με αντιμεταθέσεις και εναλλαγές. Μια σωστή τέχνη της επανάληψης έχει κανόνες όπως το να είναι κατανοητή η δομή επανάληψης, να διασαφηνίζεται η διαφορά επανάληψης γνωστού και άγνωστου πλήθους επαναλήψεων, να έχει την ιδιότητα να αποσπούνται οι λογικές προτάσεις από την δομή επανάληψης της καθημερινότητας και να προσδιορίζεται η αλήθεια ή το ψεύδος της. Φανταστείτε λοιπόν, μια ιδέα που θέλετε να προβάλετε και να αποτυπωθεί στο κοινό πχ,σε ένα κείμενο. Το κείμενο θα υπάρχει με την μορφή της επανάληψης σε διαφόρους χώρους της πραγματικότητας πχ, πόλη, τηλεόραση, διαφήμιση. Ανεξάρτητα με το ότι μοιάζει αποδοτικό, το να διαβάζει το ίδιο υλικό ο δεκτής συνεχόμενα δεν προσφέρει κάποιο μακροπρόθεσμο όφελος. Με πολύ μικρά διαστήματα ανάμεσα στις επαναλήψεις, ο εγκέφαλος “βαριέται” και αγνοεί την πληροφορία, μιας και δεν χρειάζεται να προσπαθήσει να τη θυμηθεί. Η λύση; Αν βρεθεί ξανά ένα κομμάτι γνώσης, αρκετό καιρό μετά που το έμαθες αρχικά, αλλά πριν χρειαστεί να το ξαναμάθεις από το μηδέν, η διατήρηση σου θα ενισχυθεί θεαματικά. Για να πετύχεις μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, χρειάζεται να κάνεις επανάληψη σε αυξανόμενα διαστήματα, κοινώς να αφήνεις ένα εύλογο διάστημα της μιας επανάληψης από την άλλη. Αν αφήσεις πολύ καιρό ανάμεσα στις επαναλήψεις, θα είναι σαν να αρχίζεις από την αρχή. Η νοητική διατήρηση θα έχει επαναφερθεί στην αρχική κατάσταση της επαφής με την πληροφορία. Η επανάληψη σε αυξανόμενα διαστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλά και διαφορετικά αντικείμενα. Είναι ένα σύστημα που δουλεύει λόγω του τρόπου λειτουργίας των εγκεφάλων μας, ανεξάρτητα με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Σε πολύ περίπλοκες ιδέες ή θεωρίες για παράδειγμα όπως προχωρημένα μαθηματικά,  η επανάληψη σε αυξανόμενα διαστήματα μπορεί να εφαρμοστεί, αλλά πρώτα πρέπει να υποδιαιρέσεις το αντικείμενο σε μικρότερα και πιο συγκεκριμένα κομμάτια. Αυτά μπορείς στη συνέχεια να τα μάθεις και να τα απομνημονεύσεις χρησιμοποιώντας επανάληψη σε αυξανόμενα διαστήματα. Η επανάληψη σε αυξανόμενα διαστήματα είναι ο σωστός τρόπος για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση, και θα πρέπει να την χρησιμοποιείς όποτε είναι δυνατό. Τα διαχρονικά έργα ή θεωρίες ή ιδέες διαθέτουν την ικανότητα να είναι διαρκώς επίκαιρα μέσω του παραπάνω τρόπου. Διότι μπορεί οι εποχές να διαφοροποιούνται, αλλά τα ανθρώπινα πάθη αλλά και οι τρόποι σύλληψης της πραγματικότητας γύρω μας παραμένουν πάντα τα ίδια σε πολλά σημεία! Το σχήμα της επαναλήψεως, από ένα σημείο κι ύστερα, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο και στα θεολογικά γράμματα, όπως η θεολογική μαρτυρία των Καππαδοκών, του Μαξίμου και των άλλων Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Μάξιμος όμως είχε σταθεί ξάστερα απέναντι στον μηχανισμό της επαναλήψεως υποστηρίζοντας, πως δεν ήταν κάτι περισσότερο ο ίδιος από ερανιστής. Φυσικά η επανάληψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην εικονογραφία! Όταν γραμμές, σχήματα, χρώματα, υφές, τόνοι ακόμα και ανθρώπινες φιγούρες επαναλαμβάνονται μέσα στο καρέ με τακτική σειρά ή αλληλουχία, τότε δημιουργείται ένα μοτίβο. Η επανάληψη δημιουργεί ένα σταθερό ρυθμό μέσα στην εικόνα που το ανθρώπινο μάτι δέχεται πάντα θετικά. Αυτό ηρεμεί τον θεατή και τον κάνει να νιώθει οικεία με την εικόνα μας. Βέβαια, αν δεν παίξουμε σωστά  τα πράγματα θα έχουν άλλες προεκτάσεις κατάστασης! Φυσικά και μπορώ να το αναλύσω και να προεκτείνω την τεχνική σε χώρους όπως η διαφήμιση,  η πολιτική του επιχειρηματικού τομέα, τα ΜΜΕ κλπ., όμως ο στόχο μου δεν είναι να δίνω δωρεάν τεχνικές δύναμης χωρίς το κόστος που απαιτεί η κατανόηση τους. Στόχος αυτού του κείμενου, είναι να αποτελέσει μια νοητική ψηφίδα που θα λειτουργήσει όπως πρέπει, όταν πρέπει .

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

ΠΕΙΘΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ( ΤΕΧΝΙΚΕΣ Ψ.Ε.Π. ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ)

 

Με τον πολιτικό λόγο ο πομπός επιθυμεί να πείσει το δέκτη να πάρει κάποιες αποφάσεις ή να προβεί σε κάποια ενέργεια. Ο δέκτης λοιπόν πρέπει να πεισθεί ότι η απόφασή του είναι σύμφωνη με τα δικά του προσωπικά συμφέροντα και με τα συμφέροντα του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκει. ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να προσδιορίσει κανείς την επικράτεια της πειθούς είναι να απαριθμήσει ποικιλίες κειμένων που από την αρχαιότητα έχουν ενταχθεί σ' αυτήν. Οι λόγοι των πολιτικών και εκείνοι των στρατιωτικών ηγετών, οι δικανικοί λόγοι -σήμερα θα λέγαμε οι αγορεύσεις των συνηγόρων και άλλων παραγόντων μιας δίκης- , το εκκλησιαστικό κήρυγμα και γενικά ο λόγος του προσηλυτισμού και της ιδεολογικής χειραγώγησης, οι διαφημίσεις και ορισμένα είδη δοκιμίου είναι οι πιο χαρακτηριστικές μορφές κειμένων/ λόγων πειθούς. Υπάρχουν, σε ό,τι αφορά τον πομπό, γιατί ένα κείμενο πειθούς είναι κείμενο με θέση που ο ομιλητής/συγγραφέας πρέπει αταλάντευτα να υποστηρίξει μέχρι τέλους, αλλιώτικα καταρρέει όλο το εγχείρημα, σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πραγματικότητας, γιατί χωρίς την εγκυρότητα των γεγονότων, την αληθοφάνεια της προσωπικής (του πομπού) εμπειρίας και την πιστή μεταφορά πηγών και μαρτυριών κανείς λόγος δεν γίνεται πειστικόςΌταν η επιδίωξή μας είναι να πείσουμε για

την ορθότητα των απόψεων/πεποιθήσεών μας,

αξιοποιούμε τους εξής τρόπους πειθούς:

• επίκληση στη λογική

• επίκληση στο συναίσθημα

• επίκληση στην αυθεντία

• επίκληση στο ήθος του πομπού ή του δέκτη

• επίθεση στο ήθος του αντιπάλου

·  Προσωπικές γνώμες προβάλλονται ως αλήθειες καθολικού κύρους.

·  Διατυπώνονται απόψεις από ειδικούς σε τομείς που δε σχετίζονται με το θέμα που πραγματεύεται ο πομπός.

·  Παρουσιάζονται ανεπεξέργαστες επιστημονικοφανείς κρίσεις, καθώς και κρίσεις που δεν έχουν προκύψει μέσα από επιστημονικά αποδεκτές μεθόδους

Εκείνοι που ελέγχουν και κατευθύνουν τον τύπο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τους

κομματικούς και άλλους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς αξιοποιούν τη βουλητική

λειτουργία της γλώσσας με σκοπό την αλλοτρίωση, την εξάρτηση και την πλύση εγκε-

φάλου του κοινού. Επομένως, η γλώσσα της εξουσίας αξιοποιείται ως εργαλείο και

μέσο πειθούς από πολιτικά πρόσωπα - φορείς εξουσίας

Διαφήμιση είναι η δημιουργία πρωτότυπου μηνύματος, το οποίο αναφέρεται σε κάποιο

υλικό ή πνευματικό παράγωγο/προϊόν, και η προβολή του από τα μέσα επικοινωνίας με

τελικό σκοπό την παρακίνηση του αποδέκτη να αγοράσει το διαφημιζόμενο προϊόν.

• Προσέλκυση της προσοχής του δέκτη.

• Διέγερση καταναλωτικής επιθυμίας. Για την περιγραφή των εργαλείων που χρησιμοποιεί ο λόγος της πειθούς μπορούμε να στηριχθούμε στην αριστοτελική Ρητορική. Εκεί προτείνονται τρεις κατηγορίες "επιχειρημάτων" πειθούς: το επιχείρημα του ήθους (του ομιλητή), το επιχείρημα του πάθους (του ακροατή) και το λογικό επιχείρημα. Ειδικότερα: ο ομιλητής χρειάζεται να κτίσει τη δημόσια εικόνα του παρέχοντας διαπιστευτήρια ειλικρίνειας και αξιοπιστίας ως προσωπικότητα, δείχνοντας ότι η διάθεσή του απέναντι στο ακροατήριο είναι καλοπροαίρετη, ότι δηλαδή δεν αποσκοπεί σε παραπλάνησή του, και κερδίζοντας την εντύπωση ανθρώπου που κατέχει το θέμα του λόγου και μπορεί να το χειρισθεί αποτελεσματικά. Η αρχαία ρητορική μας έχει κληροδοτήσει και ορισμένα υφολογικά χαρακτηριστικά του λόγου της πειθούς. Ησαφήνεια (κυριολεξία, αποφυγή πολυσημίας, ακριβής χρήση εννοιών-κλειδιών) έχει να κάνει με την αντικειμενική παρουσίαση του συζητούμενου θέματος,. Η πειθώ είναι μια κρίσιμη δεξιότητα που συμβάλλει στη διάκριση του ατόμου στον επαγγελματικό και κοινωνικό του περιβάλλον ενώ μπορεί να οδηγήσει σε πετυχημένες συμφωνίες, να αυξήσει τις πωλήσεις, να προωθήσει ιδέες, να κινητοποιήσει ανθρώπους και να καλλιεργήσει αλλαγές. Η πειθώ είναι μια καλλιεργήσιμη δεξιότητα που συνδέεται με τη δυναμική του ανθρώπινου λόγου και τη ρητορική. Ως εκ τούτου, βασικός παράγοντας στη διαδικασία της πειθούς είναι η ικανότητα ενός προσώπου να χρησιμοποιεί κατάλληλα τον λόγο

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΕΞΑΠΑΤΗΣΗΣ-ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ!

 

Ως στρατιωτικά τεχνάσματα αναφέρονται στην στρατιωτική επιστήμη, οι μέθοδοι εξαπάτησης ή παραπλάνησης, που χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με στόχο να προκαλέσουν στον αντίπαλο την επονομαζόμενη ομίχλη του πολέμου. Ο πόλεμος βασίζεται στην εξαπάτηση. Έτσι, όταν μπορούμε να επιτεθούμε πρέπει να δείχνουμε ανήμποροι· όταν χρησιμοποιούμε τις δυνάμεις μας, πρέπει να δείχνουμε αδρανείς· όταν είμαστε κοντά, πρέπει να κάνουμε τον εχθρό να πιστεύει ότι είμαστε μακριά· όταν είμαστε μακριά, πρέπει να τον κάνουμε να πιστεύει ότι είμαστε κοντά. Ρίχνε δολώματα για να παραπλανήσεις τον εχθρό. Προσποιήσου αταξία, λεει ο Σούν Τζού (γύρω στο 400 π.Χ.). Η εξαπάτηση μπορεί να επιτευχθεί είτε αυξάνοντας, είτε μειώνοντας την κατανόηση του λειτουργικού περιβάλλοντος από τον αντίπαλο. Με εξαπάτηση που μειώνει την ασάφεια, η φιλική πλευρά σκοπεύει να κάνει τον αντίπαλο βέβαιο για τη φιλική πορεία δράσης—βέβαιη, αλλά λανθασμένη. Το γεγονός εξάλλου ότι, στις απειλές περιλαμβάνονται κυβερνοεπιθέσεις και σαμποτάζ σε ζωτικής σημασίας υποδομές, δείχνει ότι κανείς δεν περιμένει τη «μέρα Χ» μιας ευρείας πολεμικής σύρραξης και ότι η σύγκρουση ανάμεσα στα αντίπαλα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα παίρνει μορφές που απειλούν ήδη τους λαούς. Από την αρχαιότητα έως σήμερα, μόνο ο εμπλουτισμός των μεθόδων παραπλάνησης έχει αλλάξει. Οι Σοφιστές, αν και είχαν μεγάλη επίδραση στην εποχή τους, δέχτηκαν αρνητική κριτική, κυρίως από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα. Η παραπλάνηση έχει καταστεί στοιχείο της πολιτικής πράξης και περιλαμβάνει το ψέμα, την αποσιώπηση, τη διαστρέβλωση και .. τη μπλόφα. Οι παραπάνω μορφές παραπλάνησης βρίσκονται σε αντιδιαστολή με την αλήθεια. Η μπλόφα έχει σκοπό να μεταβιβάσει κάτι ανακριβές. Αλλά, σε αντίθεση με το ψέμα, πρόκειται μάλλον για εξαπάτηση παρά για ανακρίβεια. Δύο αιώνες αργότερα ο ανώνυμος συντάκτης του Χρονικού του Μορέως διασώζει συμπυκνωμένα σε λίγους στίχους το πώς αντιλαμβάνονταν οι Δυτικοί τον τρόπο πολέμου των Βυζαντινών, όπου κυριαρχεί η εξαπάτηση και όχι η κατά μέτωπο σύγκρουση: Τὸ πῶς οἱ Τοῦρκοι κ’ οἱ Ρωμαῖοι οὐδὲν εἶναι στρατιῶτες νὰ πολεμοῦν εἰς πρόσωπον ὡσὰν ἐμεῖς οἱ Φράγκοι, διατὸ ἔχουν πονηρίαν καὶ πολεμοῦν μὲ τέχνην

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ψ.Ε.Π.

 

Ο όρος Ψυχολογικός πόλεμος, χρησιμοποιείται για να δηλώσει οποιαδήποτε ενέργεια που ασκείται, κυρίως με ψυχολογικές μεθόδους, με στόχο να προκαλέσει μια προγραμματισμένη ψυχολογική αντίδραση σε άλλα άτομα.

Στην προπαγάνδα τα τσιτάτα είναι αποσπάσματα κειμένων που χρησιμοποιούνται για να διαστρεβλώσουν μια πολιτική έννοια, να συκοφαντήσουν δημόσια πρόσωπα και πολιτικούς αντιπάλους. Γίνεται προσπάθεια ώστε, ο στόχος της προπαγάνδας να αποδεχθεί το μήνυμα του προπαγανδιστή σα δικό του πιστεύω.

Η εφαρμογή αυτής της τεχνικής δεν είναι εύκολα διακριτή. Μερικές φορές είναι εκλεπτυσμένη και κινείται στο χώρο των φιλοσοφικών και ψυχολογικών απόψεων και της ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Ακόμη όμως και όταν είναι χοντροκομμένη, δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή διότι απαιτεί ειδικές γνώσεις και πείρα, που δεν έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Είναι διαπιστωμένο ότι, οι επιχειρησιακές τακτικές στους πολέμους αλλάζουν ως προς τον τρόπο εκδήλωσής τους αναλόγως της εποχής και των τεχνικών μέσων.  Έχουν όμως κατά βάση την ίδια λογική, να επιτευχθεί δηλαδή η νίκη εναντίον του αντιπάλου με τον πλέον πρόσφορο τρόπο, με όσο το δυνατό λιγότερες ανθρώπινες απώλειες και με το πιο άμεσο, ταχύτερο και καθολικό αποτέλεσμα.

Μία από τις τεχνικές αυτές του λεγόμενου ψυχολογικού πολέμου, εφάρμοσε ο μεγάλος και εξαιρετικά ευφυής στρατηγός των αρχαίων Αθηναίων, ο πασίγνωστος παγκοσμίως, Θεμιστοκλής ο Φρεάρριος, κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων, όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος και ο Πλούταρχος. Η τακτική του μάλιστα αποτελεί μέχρι και σήμερα αντικείμενο εργασιών και ερευνών σε όλον τον κόσμο. Ο Σουν Τζου, ο Κινέζος στρατιωτικός στρατηγός και φιλόσοφος, στο Η Τέχνη του Πολέμου, γύρω στο 500 π.Χ., τόνισε τη σημασία της εξαπάτησης, δηλώνοντας ότι «όλοι οι πόλεμοι βασίζονται στην εξαπάτηση».

 Μία από τις πιο αποτελεσματικές άμυνες ενάντια στον ψυχολογικό πόλεμο είναι η ανάπτυξη ισχυρής παιδείας στα μέσα επικοινωνίας και δεξιοτήτων κριτικής σκέψης. Με το να μπορούμε να αναλύουμε και να αξιολογούμε τις πληροφορίες που συναντάμε, μπορούμε να διακρίνουμε καλύτερα μεταξύ αξιόπιστων πηγών και ψευδών ειδήσεων, προπαγάνδας ή παραπληροφόρησης. Μια άλλη αποτελεσματική άμυνα ενάντια στον ψυχολογικό πόλεμο, είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης μεταξύ των κυβερνήσεων, των οργανισμών και του κοινού. Η διεθνής συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών μπορούν να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς να κατανοήσουν καλύτερα και να ανταποκριθούν στις απειλές ψυχολογικού πολέμου. Μοιράζοντας πληροφορίες, βέλτιστες πρακτικές και τεχνολογικές εξελίξεις, μπορούμε να αναπτύξουμε πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για την καταπολέμηση αυτών των τακτικών.

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ